Foto van Ilona door Sanderijn

Burn-out interview met Ilona

In de interviewreeks over burn-out spreek ik mensen die in een burn-out zitten of er van zijn hersteld. Het doel is openheid te geven over burn-out en dat een burn-out hebben niks is om voor te schamen. Bovendien hoop ik dat de interviews kunnen helpen bij het herstel van een burn-out. 

In dit interview (het eerste interview lees je hier) vertelt Ilona over wat de burn-out met haar leven heeft gedaan en hoe ze er uiteindelijk uit is gekomen.

Wie ben je en wat doe je?

‘Ilona de Haas, 38 jaar woon in Sassenheim en ben vitaliteitscoach.’

Wanneer is jouw burn-out gestart en wat ervaarde je toen?

‘Het moment dat ik het zeker wist was op mijn vakantie in Curaçao. Dit was in augustus 2016. Ik stond in de keuken en ik zakte letterlijk door mijn knieën. Toen dacht ik: ‘Ik kan nu echt niks meer.’ Ik weet nog dat ik huilend een vriendin opbelde en zei dat ik helemaal op ben, niks meer kan en het niet meer wist.’

‘Maar de burn-out begon al veel eerder. In 2015 deed ik een opleiding en merkte ik in de klas dat ik niet helemaal aanwezig was. Ik hoorde achtergrondstemmen en dacht echt dat ik een paniekaanval kreeg.’

Merkte je het nog aan andere dingen in die periode?

‘Ja, want in die tijd gaf ik les in de sportschool en ik merkte dat mijn conditie en kracht achteruitging. Ik kon de namen van mensen en andere dingen niet meer onthouden en maakte ook hele rare zinsconstructies. Ik had door dat het niet klopte wat ik zei, maar toch kwam het eruit. Ook had ik moeite met lezen, maakte ik veel fouten, raakte ik dingen kwijt en ging ik slechter autorijden. Ik sliep ook slecht. Dan werd ik ‘s nachts wakker en kon ik niet meer in slaap vallen. De hele dag was ik intens moe en at ik heel slecht.’

‘Soms had ik ook geen gevoel in mijn benen en daarvan raakte ik in paniek. Maar de druppel was door mijn knieën zakken in Curaçao. Ik had in Curaçao trouwens daarvoor ook al een paniekaanval gehad. Maar goed. Ik ging gewoon door, want ik moest gewoon werken. Stoppen was geen optie voor mij.’

‘Al die dingen gaan zo geleidelijk dat ik niet doorhad dat ik naar een burn-out aan het toewerken was. En opeens stort je in en zegt je lijf: ‘ Doe het zelf maar.’

‘Het was een hele zwarte en donkere periode.’

Je bent nu uit je burn-out, maar hoe lang heeft je burn-out geduurd?

‘Na de vakantie in Curaçao ging ik ziek uit dienst. Toen dacht ik in december dat het weer goed ging, maar in januari 2017 kreeg ik weer een inzinking. En toen dacht ik: ik laat me maar opnemen en ben de huisarts gegaan. Eind april ben ik weer begonnen met werken wilde mij graag nuttig voelen.

‘Na het volgen van de opleiding Master in Coaching van het Johan Cruyff instituut in 2018 voelde het alsof alles weer in rustig vaarwater terecht gekomen was. Ja het heeft toch wel zo’n twee a drie jaar geduurd. Maar uiteindelijk herstel je nooit helemaal heb ik het idee.’

Je herstelt nooit helemaal zeg je. Waaraan merk je dat?

‘Het ligt altijd het op de loer. Vooral in drukke periodes merk ik dat ik nog niet zoveel informatie kan opnemen zoals vroeger en kom ik niet zo makkelijk op namen van mensen.’

Wat was voor jou de oorzaak van je burn-out?

‘Nou ik denk dat mijn burn-out meerdere oorzaken had, maar de belangrijkste was dat het uitging met mijn relatie na jaar. We waren naar Curaçao verhuisd en na anderhalf jaar ging het uit en toen stond ik in mijn eentje op Schiphol met mijn koffers. Ja dat was best heftig. En dan moet je een huis zoeken. Wij denken dat het in Nederland goed geregeld is, maar vind maar eens een huis in je eentje die betaalbaar is. In die periode ben ik zo vaak verhuisd en veel stress van gekregen. Financieel stond ik er ook heel slecht voor en dat werkt natuurlijk ook niet mee.’

‘Na een periode, vond ik dat het klaar moest zijn met mijn verdriet en heb ik het weggestopt. Wat uiteindelijk natuurlijk niet werkt.’

‘Vroeger had ik altijd een eigen mening en dat was er niet meer. Ik kreeg namelijk tegenwind als ik mijn eigen pad koos, dus ben ik dat niet meer gaan doen. Als je dat doet ben je heel erg verwijderd van wie je bent.’

Hoe is jouw burn-out vastgesteld en door wie?

‘Mijn huisarts heeft de diagnose gesteld en heeft mij doorverwezen naar de psycholoog.’

Hoe heb jij de diagnose burn-out ervaren?

‘Dat vond ik echt zwaar kut. Ik was diegene die altijd doorging en nu moest ik opgeven. Ook kreeg ik veel onbegrip uit mijn omgeving. Daarom vertelde ik er ook niet zoveel over. En ik schaamde mij om hulp te vragen en te vertellen dat het niet goed met mij ging.’

‘Zoals ik al eerder zei heerst er heel veel onbegrip. Want het gaat zo goed in Nederland en als het dan niet goed met je gaat, of financieel slecht, dan begrijpen mensen dat niet. En daarom vertelde ik het niet uit schaamte. Alleen mijn lijf reageerde anders.’

Schaam je je nog steeds om hierover te praten?

‘Ik schaam me niet en ben dankbaar dat ik nu mensen mag helpen als vitaliteitscoach. Het kan mij nu niks schelen wat een ander ervan vindt, of dat ze vinden dat ik het er nog steeds over heb. Het is belangrijk om het bespreekbaar te houden, zodat andere mensen die hiermee struggelen weten dat het ok is om hulp te vragen. Dat ze zich niet hoeven schamen.’

‘Zo hebben heel veel mensen alleen maar respect voor mij als ze mijn verhaal horen. Soms vind ik het nog lastig om complimenten toe te laten, maar zeg ik nu 9 van de 10 keer dank je wel als iemand een compliment geeft. Daarnaast ben ik echt mega trots op mezelf, dat ik dit voor mijn gevoel overwonnen heb en sta waar ik nu sta.’

Je bent doorverwezen naar een psycholoog. Waar praten jullie dan over?

‘Ik heb vijf sessies gehad waarin ik veel gepraat heb over wat er met mij gebeurde. En zat je net in het gesprek dan moest je gelijk weer weg. Zo’n gesprek duurt namelijk maar 45 minuten ofzo. Daar ben ik op een gegeven mee gestopt omdat ik er geen reet aan had.’

Waarom niet?

‘Nou. Ik vertrouwde die man niet en hij had rare adviezen. Hij duwde mij in hoekjes waar ik niet wilde zijn. Hij luisterde niet.’

Hoe reageerde je omgeving?

‘Mijn ouders en goede vriendin goed. Maar ik heb wel een vriend verloren, die begreep het volgens mij niet zo goed. En dat deed best wel pijn. De mensen uit mijn sportlessen, die reageerden goed. Alhoewel de meeste verbaasd waren, omdat ze de super enthousiaste Ilona gewend waren. Wat ze alleen niet wisten was dat ik overdag op bed lag om ‘s avonds zo energiek les te geven. Want als docent was ik de gangmaker. Soms zei ik in de RPM les: ‘Fiets maar zo hard als je kunt!’, want ik kon zelf niet meer zo hard. Ik dekte mezelf zo in en hoopte iedere keer dat niemand het doorhad.’

‘Gelukkig was er in de laatste les die ik gaf ook een vriendin aanwezig. Zonder haar was ik in die les ingestort. Daarna ben ik huilend de les uitgegaan.’

‘Maar zodra ik om hulp ging vragen kreeg ik ook hulp. Als men vroeg: ‘Hoe gaat het met je?’, dan zei ik ook dat het erg kut ging. Voor die tijd gooide ik wel balletjes op, maar dat was niet duidelijk voor mensen dat ik hulp nodig had.’

Wat heb je gedaan om te herstellen van je burn-out?

‘Hulp vragen en mensen om je heen. Mijn beste vriendin heeft mij er echt doorheen gesleept. Zij dacht eerst dat mensen met burn-out aanstellerietis hebben, maar toen ze mij zag wist ze: ‘Dit is echt.’ Het gaat er ook niet om mij te begrijpen, maar er zijn voor die persoon. Zij belde mij elke dag om te vragen hoe het was. En zij was er altijd voor mij. Zij heeft mij erdoorheen gesleept.’

‘Regelmaat was ook belangrijk. Elke ochtend 08.30 de wekker zetten. Wel mijn bed uit gaan, mijn twee hondjes uitlaten. Goed eten. Belangrijk voor mij was om een structuur te hebben in de dag, anders was ik bang dat ik écht de hele dag in mijn bed zou blijven liggen. Je zorgt dan goed voor jezelf. Hier had ik controle op. De andere dingen had ik geen controle over. Ik ben ook wel een beetje controle freak. En normaal kleden en niet verslonzen.’

‘Heel veel naar het strand om mijn gedachten te laten gaan. Door te focussen op golven hierdoor hoorde ik mijn gedachten niet. Daar werd ik rustig. Maar ook niet altijd, maar bleef er net zo lang totdat de storm in mijn hoofd was weggezakt. En ik ging ook wel eens naar het bos.’

‘Weinig moeten en dingen doen waar ik behoefte aan heb. Want het weer leren kennen van waar ik behoefte aan had, dat was namelijk helemaal weg. Ik wist het gewoon echt niet meer. In deze periode heb ik dat weer geleerd. Samen met vriendinnen dingen doen, al was het maar even ergens een kopje thee drinken. Zodat ik uit mijn kamer was, uit mijn stoel waar ik uren in heb vertoefd…’

‘En veel kleuren, maar dan had ik veel interne dialogen. Zo ging ik een appel kleuren maar die moest groen zijn, want appels zijn groen en het mocht geen andere kleur zijn. Die eindeloze dialogen met mezelf vergeet ik nooit weer.’

‘Veel schrijven, veel dingen opschrijven wat er in mij opging en wat ik dacht. En zoals ik al eerder zei, door weer te gaan werken voelde ik mij nuttig. Wel in een andere omgeving, wat daar wisten ze niet wat ik had.’

‘Wel is nu Iets waar ik nu weleens tegenaan loop is dat vriendinnen zich soms onnodig zorgen maken.’

Je vriendinnen maken zich zorgen?

‘Ja, soms is dat vervelend. Haha. Als ik iets leuk vind dan zeggen ze: ‘Pas op!’, ‘Kijk uit!’. Of als ik zeg dat ik een beetje moe ben: ‘Ilona, je doet ook weer veels te veel’. Maar dat werkt niet voor mij. Zij hebben gezien dat het toen kut was, maar zij moeten nu loslaten. Ik begrijp het ook wel, zij hebben mij gezien in de periode dat het niet goed ging. Ik weet er zelf niet meer zoveel van.’

‘Ook belangrijk dat je sterk moet zijn om daar niet in mee te gaan. Anders bestaat de kans dat ze je in die situatie houden en daardoor weer terugvalt. Ze doen het met alle liefde. Ze moeten vertrouwen hebben dat het goed met me gaat.’

Wat was voor jou het allerbelangrijkste voor je herstel

Hulp vragen. De schaamte voorbij. Naar iemand toe te stappen die je vertrouwt. En dat was voor mij mijn beste vriendin Inge.’

Wat zou je tegen mensen met burn-out klachten zeggen die zich schamen om hulp te zoeken?

‘Kijk diep in je hart. Wat wil je en wat heb je nodig? Ga ontdekken wat je wil en wat je nodig hebt. Dat is door in actie te komen. Door te ervaren wat je leuk vindt en wat niet. Kijk om je heen naar wie belangrijk voor je zijn en probeer jezelf niet te vergelijken met anderen.’

‘Ga naar iemand die je vertrouwt en vertel wat er is. Dit kan een vreemd iemand zijn of een vriendin. Ik denk dat er altijd iemand is die je naar luistert. Ook al zie je dat niet. Weet dat er altijd iemand is die luistert.’

Wat werkte niet voor jouw herstel?

‘De bedrijfsarts. Het eerste gesprek was ok, maar de tweede liep uit en ging hij met zijn armen zwaaien als hij vond dat ik moest stoppen met praten. Ook vroeg hij of ik wel eens had gedacht aan autisme want wilde mij een diagnose opleggen. Na zo’n sessie moest ik bijna kotsen. Hij luisterde totaal niet. Hij gaf advies: ‘Rustig beginnen. Stop met lesgeven en ga bij de sportschool achter de balie werken.’. ‘Achter de balie?!’ Werd helemaal gek toen hij dat zei. Hij had geen idee dat dat niet werkte bij mij.’

‘Wat sowieso niet voor mij werkt als mensen druk op mij leggen. Het betuttelen. Het werkt averechts. Wat ook niet werkte waren mijn eigen gedachten. Ik was heel erg op zoek naar geluk. Mijn omgeving had wel geluk, maar ik ben 35, zit op een kamer bij mijn ouders en ik ben niet gelukkig. Mij lukt het niet. Financieel gaat het kut. Ik heb geen vent, niemand wil me, iedereen loopt bij me weg. Iedereen lacht, overal stelletjes en ik heb er een pestzooi van gemaakt. Zo voelde het.’

‘Maar toen had ik een ingeving. Ik besefte dat ik geluk zo groot had gemaakt en kwam erachter dat geluk heel klein kan zijn. Hierover sprak ik met Inge toen ze mij belde. Samen koffie drinken met jou is al geluk.’

Waar zou iedereen met een burn-out mee moeten stoppen?

‘Iedereen willen pleasen. Kijk wie er energie geeft en wie er energie vreet. Wie is er onvoorwaardelijk voor jou. Wie accepteert je zoals je bent, zonder te verwachten dat je een copy van hun moet worden. Bijvoorbeeld mijn vriendinnen maken soms andere keuzes en dat is prima. We zijn daarin soms anders, maar toch laten we elkaar vrij. We kunnen er soms vreselijk om lachen, om elkaar. Heerlijk! Dat is vriendschap. Onvoorwaardelijke liefde!’

Wat doe je nu om uit een burn-out te blijven?

‘Goed luisteren naar mijn lijf. Als ik vermoeid ben of warrig dan vraag ik mijzelf af: ‘Heb ik het te druk of doe ik te weinig leuke dingen?’. Ook rust inplannen in periodes wanneer het iets drukker is. Ik ken veel mensen, vind veel dingen leuk om te doen en ben heel erg enthousiast. Alleen het is gewoon onmogelijk om alles te doen. Rust voor mij houdt soms in, thuis op de bank met een muziekje aan. Even niks. Op andere momenten is dat weer wat anders. Doordat ik mezelf goed ken, weet ik waar de behoeftes liggen. En heel veel reflecteren. Wat ging goed en wat ging minder goed. Vroeg had ik geen fundament. Nu wel.’

Wat bedoel je met fundament?

‘Je waarden, als je weet wat je waarden zijn dan kun je dat stroken aan alles: met je baan, je vrienden, wat je belangrijk vindt in een opdrachtgever etc. Ik heb waarden zoals eerlijkheid, betrouwbaar en kwaliteit. Als ik merk dat iemand liegt, dan kan ik daar niet voor werken want dat kost me zoveel energie.’

Waarom, volgens jou, is er in deze tijd veel meer burn-out dan vroeger?

‘Mensen doen over het algemeen te veel. Ze moeten van alles, veel en goed. Ze kijken te veel naar anderen. Mensen weten gewoon niet meer hoe ze moeten kiezen. De wereld is zo veel en druk. Vroeger was het rustiger. Moeders die voor hun kinderen zorgen en nu zie je dat moeders vier dagen werken, en dan denk ik: ‘Hoe dan?’ Maar oprecht. Heb je dan nog tijd om wat voor jezelf te doen? Mensen willen te veel. Ja het leven is duur, maar we willen ook zoveel. Ze willen het perfecte plaatje.’

‘Maar als je teruggaat naar de basis: dingen doen met je dierbaren. Veel mensen zien niet meer wat ze dichtbij hebben en kijken naar anderen. Ze moeten terug naar de basis: wat is geluk nu voor jou? Vraag aan mensen: ‘Waar word je nu echt blij van?’ en vaak krijg je dan iets terug wat niet te koop is. Bv een knuffel van een kind, of een mooi moment tijdens een vakantie etc. Deze dingen zijn gewoonweg niet te koop.’

Als mensen meer over je willen weten of in contact willen komen, waar kunnen ze je dan vinden?

Ze kunnen naar mijn website ilonadehaas.nl, op Instagram of op LinkedIn.

Dank je wel voor dit mooie en oprechte interview.

‘Graag gedaan. Ik hoop dat ik mensen hiermee kan helpen.’

Nou dat weet ik zeker!

Meer lezen?

Lees ook het interview wat ik had met Esther over haar burn-out. Het interview lees je hier.

Meer tips?

Wil je meer tips over burn-out. Bekijk de 10 bewezen tips om een burn-out te voorkomen of ervan te herstellen.

Gratis burn-out checklist

Wil je direct aan de slag? Download de gratis checklist: Eerste hulp bij burn-out. Volg de stappen uit de checklist en krijg weer een beetje grip op je leven! Download checklist.

Professionele hulp nodig?

Herken jij in het verhaal van Ilona? Wil je meer informatie over burn-out of op zoek naar professionele hulp? Neem gerust contact op. Ik beantwoord alle vragen.

Heb jij nog tips?

Heb jij nog tips of adviezen hoe je kunt omgaan met een burn-out of hoe je ervan kunt herstellen? Laat het weten in de comments.