Perfectionisme: hoe kan je ermee stoppen

Geeft jouw perfectionisme veel stress? Of ben je door je perfectionisme in een burn-out beland? Dan ben je niet de enige. Perfectionisme is namelijk een groot thema in onze huidige generatie. Door continu de lat te hoog te leggen voor jezelf verlies je de controle. Dat geeft structurele stress en kan leiden tot een burn-out.

Ik ben zelf ook perfectionistisch aangelegd. Zo wil ik mijn werk altijd zo goed mogelijk doen waardoor ik er soms in blijf hangen. Hierdoor komt het werk niet altijd af en dat geeft mij stress. Ook ben ik best streng voor mezelf. Inmiddels heb ik geleerd hier mee om te gaan en ben ik veel milder voor mezelf. Het zal nooit ‘perfect’ zijn en dat is ok.

Maar waarom streven we zo naar perfectie? Wat zijn de oorzaken? Zijn er alleen maar nadelen of ook nog voordelen. En misschien wel het belangrijkste: hoe je ermee kunt stoppen. En met stoppen bedoel ik dat het niet niet meer je leven beheerst.

Wat is perfectionisme

Volgens Wikipedia is perfectionisme is een obsessief verlangen om handelingen perfect uit te voeren. Gaat het samen met een negatief zelfbeeld, door bijvoorbeeld continue willen voldoen aan verwachtingen van anderen, dan kun je jezelf kwijtraken. Vooral in onze samenleving die met een razende snelheid voorbij gaat is het voor een perfectionist extra moeilijk om bij te benen.

Te hoge eisen aan jezelf stellen

Uit onderzoek onder millennials blijkt dat 11% niet kan voldoen aan zijn eigen eisen en 33% denkt niet te kunnen voldoen aan de eisen van hun sociale omgeving. Zie ook mijn blogartikel over millennials en perfectionisme.

Waarom stel je zo’n hoge eisen aan jezelf? Wat zijn de oorzaken?

Perfectionisme is deels aangeboren en deels aangeleerd door je sociale omgeving. Daarbij speelt de competitieve maatschappij een belangrijke rol.

Angst speelt een grote rol

Wat ik veel tegenkom is dat er bij perfectionisme sprake is van angst. Angst om niet gezien of gehoord wordt. Je zoekt erkenning en je wilt jezelf de moeite waard vinden. Daarom wordt perfectionisme (bewust en onbewust) gebruikt om succes, waardering of liefde te krijgen.

Hoe weet je of je een perfectionist bent?

Vaak weet je wel of je een perfectionist bent. Je herkent het door continu de lat (te) hoog voor jezelf te leggen. Het is nooit goed genoeg en je bent continu dingen aan het aanpassen. Kans is dat je hierdoor vaak aan het overwerken bent.

Voordelen en nadelen van perfectionisme

Zoals elke eigenschap heeft ook perfectionisme voor- en nadelen en is het situatie afhankelijk. Het moet wel binnen bepaalde grenzen blijven en het moet functioneel blijven.

Voordelen van perfectionisme

• zorgvuldig werkt en hoge kwaliteit levert;
• betrouwbaar bent;
• je afspraken na komt;
• een hoge mate van verantwoordelijkheid hebt;
• wilt groeien als persoon door beter te willen worden.

Nadelen van perfectionisme

• veel stress ervaart, het werk is nooit af;
• niet zo productief bent als dat je denkt;
• vaak geen voldaan gevoel hebt aan het einde van je dag;
• zelden tevreden of blij bent met het eindresultaat;
• een wat grotere kans hebt om een burn-out te krijgen;
• je groei belemmert omdat je er te lang in blijft hangen.

Perfectionisme heeft dus zeker voordelen tenzij je erin doorslaat.

Wat kun je doen tegen perfectionisme

Hieronder bewezen tips hoe je beter om kunt gaan met je perfectionisme.

Stop met het neerhalen van jezelf

Vroeger was ik keihard naar mijzelf. Ik was onzeker en voelde me niet goed genoeg. Daarom ging ik nog harder werken en wanneer ik ergens in faalde was ik genadeloos naar mezelf.

Het heeft lang geduurd voordat ik besefte dat het juist tegen me werkte. Sindsdien ben ik veel minder hard voor mezelf. Ik accepteer als dingen niet altijd gaan zoals ik wil en dat is ok.

Durf je angsten te onderzoeken

Ga eens bij jezelf na waar je perfectionistisch bent. Als je het niet weet vraag het je partner of collega. Vraag dan jezelf af wat hier onder ligt. Zoek ik erkenning, ben ik bang iemand kwijt te raken of iets anders? Door er bewust van te zijn kun je het veranderen.

Bepaal je prioriteiten en focus je daarop

Als perfectionist wil je het graag goed doen en alles is belangrijk. Op je werk, thuis of bij vrienden.

Goed werk leveren, de beste vriend of vriendin zijn, een goede moeder, etc. Er is niks mis met het goed willen doen, maar besef dat niet alles belangrijk is.

Daarom: focus op wat jij belangrijk vindt én wie. Maak een lijst met de top vijf belangrijkste mensen in je leven en focus daarop. Doe hetzelfde met belangrijke taken die je hebt.

Je mag best uitblinken, maar niet in alles. Kies wat echt belangrijk is.

Praat positief tegen jezelf

In mijn coaching maak ik het dagelijks mee dat klanten (in hun hoofd) zichzelf neerhalen zijn:

“Zie je wel dat het niet lukt.”

“Waarom doe ik weer zo stom”

“Ik ben een loser, ik kan niks”

“Ik ben te dom voor dit werk”

“Niemand waardeert mij als collega”

etc etc.

Stop daarmee. Je mag fouten maken, maar praat liefdevol naar jezelf!

Hoe doe je dat? Stel een goede vriend(in) maakt een fout en hij/zij baalt hier enorm van. Ga je dan ook schelden op haar?

Nee.

Je brengt het positief en bemoedigend. Je verteld dat het goed komt en dat het allemaal niet zo erg is als je denkt.

Praat daarom tegen jezelf alsof je tegen je beste vriend(in) praat: bemoedigend en positief. Je mag jezelf af en toe wel corrigeren, maar doe het op een wat mildere manier.

Neem jezelf niet zo serieus: doe aan zelfspot

Lach eens om je fouten, je afwijkingen, je ‘domme’ dingen… Het leven is al serieus genoeg. Zelfverzekerde mensen doen aan gezonde zelfspot. Observeer maar eens een vriend of collega met veel zelfvertrouwen. Merk op hoe vaak hij grappen maakt over domme dingen die hij heeft gedaan. Accepteer je onvolkomenheden en lach er om.

Goed is vaak goed genoeg

Je werk kan altijd beter. Je interne criticus die maar blijft blaten dat het niet goed genoeg is. In plaats van altijd te gaan voor een 10, probeer ook eens of een 8 of 9 volstaat. En als dit lukt, probeer er ook eens een 7 van te maken. Als je hier moeite mee hebt, vraag een collega of vriend of hij dit goed genoeg vindt. Vaak is het al veel beter dan dat je denkt.

Je bent niet dat stemmetje in je hoofd

Dat stemmetje, de interne criticus, is niet wie jij bent. Dit stemmetje is vaak gebaseerd op angst. Geef het een naam. Bijvoorbeeld Gerda of Ben. Merk het op en erken dat hij/zij er is, maar luister er niet altijd naar.

Schrijf op wat wél goed gaat

Veel perfectionisten kunnen hun eigen fouten – en die van anderen- vaak gelijk opsporen. Hun voelsprieten staan hierop afgesteld.

Het alom bekend voorbeeld: je wilt een nieuwe rode auto kopen. Vervolgens loop je naar buiten en wat zie je? Overal rode auto’s. Dat komt niet omdat er meer rode auto’s gaan rijden. Nee. Je voelsprieten staan ingesteld op rode auto’s.

Hetzelfde geldt als je voelsprieten afgesteld zijn op perfectie. Wat merk je dan op bij je collega’s, thuis, bij je relatie of familie? De dingen die niet perfect zijn.

Neem van mij aan: het is niet altijd gezellig als je alleen maar de negatieve dingen benoemt.

Simpele oefening: schrijf elke dag drie positieve dingen op die je hebt meegemaakt. Zo leer je positieve dingen vaker te herkennen. Je herkalibreert je voelsprieten. Hoe vaker je dit doet, hoe beter je wordt.

Ook is het belangrijk om regelmatige je successen te vieren. Waarom lees je hier.

Zet een wekker

Perfectionisten kunnen vaak uren achter elkaar bezig zijn met een taak. Continu aanpassen en verbeteren zodat de taak perfect is. Resultaat: frustratie en stress omdat het nog niet af is of omdat andere werkzaamheden blijven liggen.

Zet daarom voor een taak waar je meestal perfectionistisch in bent een wekker. Een wekker is een soort mini-deadline en dwingt je om effectiever te werken.

Waar te beginnen?

Begin met één tip, maak deze zo klein mogelijk en oefen elke dag een beetje. Schrijf vervolgens elk behaald succesje op. Hoe klein die ook mag zijn. Kleine stapjes kunnen een groot verschil maken.

Succes…

Kom je er toch niet helemaal uit en heb je behoefte aan persoonlijke begeleiding? Vraag een gratis intakegesprek aan en we bespreken je persoonlijke situatie. Je zit nergens aan vast.